ଚିଲିକା ହ୍ରଦ
ଭାରତର ପୂର୍ବ ସମୁଦ୍ରତଟରେ ଅବସ୍ଥିତ ଚିଲିକା ହ୍ରଦ (Chilika Lake) ପ୍ରକୃତି ଓ ଜୀବନର ଏକ ଅପୂର୍ବ ସଂଗମ। ଏହା ଏସିଆର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଖାରି ପାଣିର ହ୍ରଦ, ଯେଉଁଠି ପକ୍ଷୀ, ଡଲଫିନ୍ ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟାସ୍ତର ଚିତ୍ର ସବୁକିଛିକୁ ମନୋମୋହନ କରେ।
ଏହି ଶାନ୍ତ ଓ ସୁନ୍ଦର ସ୍ଥାନକୁ ଦେଖି ଲୋକମାନେ କୁହନ୍ତି — “ଭାରତର ସ୍ୱର୍ଗ” ।
ଇତିହାସ ଓ ପୌରାଣିକ ମହତ୍ତ୍ୱ
ଚିଲିକାର ଉଲ୍ଲେଖ ଓଡ଼ିଆ ଲୋକକଥା ଓ ପୁରାତନ ଗ୍ରନ୍ଥରେ ମିଳେ। ହ୍ରଦ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା କାଳୀଜାଇ ମନ୍ଦିରକୁ ଦେବୀ ମା’ଙ୍କ ଆସନ ବୋଲି ମନାଯାଏ। ସ୍ଥାନୀୟ ମାଛଧରାଳିଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁସାରେ ଦେବୀ ମା’ ଏହି ହ୍ରଦର ସୁରକ୍ଷା କରନ୍ତି। ପ୍ରତିବର୍ଷ କାଳୀଜାଇ ପର୍ବ ଏଠାରେ ଉତ୍ସାହ ସହ କରାଯାଏ, ଯାହା ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତିର ଗୌରବ।
ପ୍ରକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଓ ବିଶେଷତା
1️⃣ ଡଲଫିନ୍ର ଜଗତ
ସତପଡା ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ଇରାୱତୀ ଡଲଫିନ୍ ଚିଲିକାର ମୁଖ୍ୟ ଆକର୍ଷଣ। ନୌକା ଚଢ଼ି ଏହାମାନଙ୍କୁ ନିକଟରୁ ଦେଖିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ରୋମାଞ୍ଚକ।
2️⃣ ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କର ସ୍ୱର୍ଗ
ଶୀତ ଋତୁରେ ସାଇବେରିଆ, ମଙ୍ଗୋଲିଆ ଓ ରୁଷ ଭଳି ଦେଶରୁ ହଜାର ପକ୍ଷୀ ଏଠାରେ ଆସନ୍ତି। ନଳବଣ ପକ୍ଷୀ ସଂରକ୍ଷଣ କେନ୍ଦ୍ର (Nalabana Bird Sanctuary) ରେ 160ରୁ ଅଧିକ ପକ୍ଷୀ ପ୍ରଜାତି ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ। ଚିଲିକା UNESCOର Ramsar Wetland Site ଭାବେ ଘୋଷିତ।
3️⃣ ଦ୍ୱୀପମାନଙ୍କର ଅପୂର୍ବ ରୂପ
ଏଠାରେ ଅନେକ ଛୋଟ ବଡ଼ ଦ୍ୱୀପ ଅଛି –କାଳୀଜାଇ ଦ୍ୱୀପ, ହନିମୁନ ଦ୍ୱୀପ, ବ୍ରେକଫାଷ୍ଟ ଦ୍ୱୀପ, ନଳବଣ ଦ୍ୱୀପ ଇତ୍ୟାଦି।ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦ୍ୱୀପର ନିଜସ୍ଵ ଆକର୍ଷଣ ଓ କାହାଣୀ ଅଛି।
ଚିଲିକାରେ କ’ଣ କରିବେ?
1. ବୋଟିଂ ଓ ଡଲଫିନ୍ ଦେଖିବା (Satpada)
2. ପକ୍ଷୀ ଦର୍ଶନ (Nalabana Sanctuary)
3. ଫଟୋଗ୍ରାଫି – ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟାସ୍ତ ଦୃଶ୍ୟ।
4. କାଳୀଜାଇ ମନ୍ଦିର ଦର୍ଶନ – ହ୍ରଦ ମଧ୍ୟରେ ନୌକା ଚଢ଼ି ପହଞ୍ଚି ପାରିବେ।
5. ଇକୋ-ଟୁରିଜ୍ମ ଅନୁଭବ – OTDC ଓ Eco Resort ରେ ରହିବା।
କିପରି ପହଞ୍ଚିବେ ଚିଲିକାକୁ?
ରେଳ ପଥରେ: ବାଲୁଗାଁ, ରମ୍ଭା ଓ ସତପଡା ନିକଟତମ ଷ୍ଟେସନ୍।
ସଡ଼କ ପଥରେ: ପୁରୀ ଓ ଭୁବନେଶ୍ୱରରୁ ବସ୍ ଓ ଟାକ୍ସି ସେବା ମିଳେ (100 କି.ମି. ଅନୁମାନ)।
ବିମାନ ପଥରେ: ଭୁବନେଶ୍ୱର ବିମାନବନ୍ଦର ନିକଟତମ।
କେଉଁଠି ରହିବେ?
- OTDC Panthanivas, Rambha – ହ୍ରଦର ଦୃଶ୍ୟ ସହିତ।
- Eco Resort, Barkul – ପ୍ରକୃତି ମଧ୍ୟରେ ଶାନ୍ତ ଅନୁଭବ।
- ସ୍ଥାନୀୟ ହୋମସ୍ଟେ – ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତି ଓ ଆତିଥ୍ୟ ଅନୁଭବ।
ଯିବା ପାଇଁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସମୟ
ନଭେମ୍ବର ରୁ ଫେବୃଆରୀ ସମୟ ସବୁଠାରୁ ଉତ୍ତମ। ଏହି ସମୟରେ ଶୀତଳ ପବନ, ପକ୍ଷୀ ଓ ସୁନ୍ଦର ପାଣି ଦୃଶ୍ୟ ଚିଲିକାକୁ ଅଧିକ ମାୟାବୀ କରେ।
ନିକଟର ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳ
ପୁରୀ ସମୁଦ୍ରତଟ – 50 କି.ମି.
କୋଣାର୍କ ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର – 70 କି.ମି.
ଭୁବନେଶ୍ୱର ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର – 100 କି.ମି.
ଗୋପାଳପୁର ସମୁଦ୍ରତଟ – 80 କି.ମି.
Chilika Lake ସଂପର୍କିତ ତଥ୍ୟ
ଅବସ୍ଥିତି: ପୁରୀ, ଗଞ୍ଜାମ ଓ ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଜିଲ୍ଲା
କ୍ଷେତ୍ରଫଳ: ପ୍ରାୟ 1,100 କି.ମି.
ଭାଷା: ଓଡ଼ିଆ, ହିନ୍ଦୀ, ଇଂରାଜୀ
ପ୍ରବେଶ ଶୁଳ୍କ: ମାଗଣା
ବୋଟିଂ ଶୁଳ୍କ: ₹500 ରୁ ₹1500 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ
conclusion
ଚିଲିକା ଝିଲ୍ଲି କେବଳ ଜଳାଶୟ ନୁହେଁ, ଏହା ଜୀବନ, ପ୍ରକୃତି ଓ ସଂସ୍କୃତିର ମିଳନସ୍ଥଳ।ଏଠାରେ ଆସିଲେ ଶାନ୍ତି ଓ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଦୁହିଁର ଅନୁଭବ ମିଳେ।ସେଇଥିପାଇଁ ଏହାକୁ ସତରେ “ଭାରତର ସ୍ୱର୍ଗ” ବୋଲି କୁହାଯାଏ।